Distillatieapparatuur
Het distilleerapparaat (de still)
Het wordt aanbevolen een roestvrijstalen still te gebruiken.
De rvs-still gaat een levenlang mee en kent geen waliteitsvermindering in de loop der jaren. Nadeel is de hogere aanschafprijs.
Een goede still heeft een kolom.
De kolomvulling zorgt voor een vergroting van het aanrakingsoppervlak, een weerstand die niet te hoog is en een goede terugloop.
Een goede rvs-melkmachinekoppeling verbindt de kolom met de stookketel. De lengte van de kolom, de diameter, en de afmetingen en plaatsen van de koelingsbuizen zijn zo ontworpen dat de stoom er geen grote weerstand van ondervind.
Het apparaat is zo ontworpen, dat wanneer de alcohol verdampt is uit het beslag, het distilleerproces stopt.
Er komt geen alcohol meer uit de koeler.
Distillatie kolomvulling
Goed kolomvullingsmateriaal dient 3 – 6 mm van maat te zijn, dient een groot aanrakingsoppervlakte te hebben en dient glad te zijn, opdat men een snelle en gelijkmatige terugloop krijgt. Glazen bollen (knikkers) zijn vaak te groot om een goede verdeling te geven in de kolom. Er is een regel dat de kolomvulling een tiende van de diameter van de kolom moet zijn, maar dit is niet altijd zo. Bijvoorbeeld: met glazen bollen van 5 mm in een kolom van 50 mm zal de weerstand welke de damp in de kolom ondervind, te hoog zijn. Als men grotere bollen gebruikt zal het aanrakingsoppervlak weer te klein zijn. De kolomvulling is een eenmalige uitgave, dus men kan beter meteen een vulling van goede kwaliteit kopen.
Voor een kolomdiameter van 40 tot 75 mm kan men het beste 6 mm porceleinen Raschig-ringen kopen. Ze zien eruit als kleine buisjes en hebben een enorm groot aanrakingsoppervlak (zowel van binnen als van buiten). Het aanrakingsoppervlak is 940 tegen 300 voor glazen bollen (zonder gaten) en voor het distillatieproces zijn ze uitermate geschikt. In de stokerijen en ook in de chemische industrie worden de Raschig-ringen gebruikt om tijdens kookprocessen de warmte in de stookketels evenredig te verdelen.
Raschig-ringen zijn verkrijgbaar bij specialistische leveranciers (in distilleerartikelen). Een liter Raschig-ringen is voldoende om een kolom van 600 mm lengte en 50 mm doorsnede te vullen.
Men kan als kolomvulling ook kiezen voor kleine stukjes veiligheidsglas van bv een autoruit, geel koper, rvs krullenafval (geschikt voor levensmiddelen) van een draaibank, 6 mm rvs moeren ( duur), of rvs pannensponzen.
Gebruik geen koperen of roestvrijstalen pannensponzen als kolomvulling zonder de garantie van de leverancier dat ze geschikt zijn voor gebruik in levensmiddelenbereiding. Ze kunnen lood of andere gevaarlijke stoffen bevatten.
Het verschil in resultaat tussen Raschig-ringen en andere soorten kolomvulling valt verreweg in het voordeel uit van de Raschigringen.
De kolom en kolomvulling moeten goed gereinigd worden voor en na iedere distillatie. Een goede schoonmaakmiddel is Glasrens, dat gebruikt wordt in de wijnmakerij voor het schoonmaken van (manden)flessen. Meer informatie over kolomvulling vindt u op www.raschig-rings.com.
Doorspoelen van de kolom
Na gebruik van het apparaat moet de kolom altijd doorgespoeld worden met (warm) water. De kolom wordt van boven naar beneden doorgespoeld, dit verwijdert de meeste afvalstoffen uit de kolom en kolomvulling. Hierna verwijdert men de kolomvulling om deze vervolgens grondig te reinigen.
Warmtebron voor de still
Voor een moderne roestvrijstalen still kan men zowel een gas als een elektrische warmtebron gebruiken. Het is echter veiliger te werken met elektriciteit dan met de open vlam van een gasstel. Als de koelwaterstroom in de kolom niet regelbaar is dient de kookplaat traploos regelbaar te zijn. Een standaard kookplaat is het meest geschikt, deze hebben een hoge capaciteit. Als er zich een afzuiger boven het fornuis bevindt, kan men het fornuis iets naar voren zetten en vervolgens zal er voldoende ruimte zijn voor de still. 99 % van de fornuizen zijn tegenwoordig uitgerust met zwenkwielen. Kookplaten met een thermostaat zijn ongeschikt, omdat men de temperatuur niet nauwkeurig kan afstellen, en als gevolg hiervan kan het beslag teveel opstuwen.
Een verwarmingselement in de stookketel is een ideale oplossing.
Men moet echter goed in de gaten houden dat het element niet boven het vloeistofpeil komt te liggen, omdat het dan zal smelten. Een verwarmingselement brengt het beslag eerder op temperatuur dan een kookplaat en verbruikt minder elektriciteit.
Voor algemene temperatuursbepaling, ook voor bepaling van de temperatuur bovenin de kolom, gebruikt men gewoonlijk een laboratorium-thermometer met een schaalverdeling van -10 tot 100ºC. Een thermometer kan een onjuiste weergave van de temperatuur geven en wordt daarom van tevoren getest in kokend water, wat een aflezing moet geven van 100ºC. Als de thermometer niet correct is op 100ºC zal hij ook niet correct weergeven op 78ºC. Het verschil bij 100ºC zal men moeten verrekenen met 78ºC